Perspectief
De onderneming als ruimte voor ontmoeting
Stijn Bollaert
Case study - PROJET U
Hoe een verlaten kantoorgebouw omvormen tot een publieke instelling?
Project U is het verbouwingsverhaal van een leegstaand kantoorgebouw voor de 450 administratieve medewerkers van de gemeente Ukkel. Deze hergroepering wil de synergieën tussen diensten bevorderen en de dienstverlening aan de burgers optimaliseren. Een project aan de rand van Brussel met een sterke identiteit dat circulaire principes en duurzame milieuprestaties toepast in een publieke instelling waar efficiënt kan worden gewerkt. Dit project werd bekroond met de be.exemplary 2017 award.
Projet U - Administratief centrum van Ukkel
Beschrijving
Verbouwing oud kantoorgebouw naar administratief centrum Ukkel
Verantwoordelijke
Gilles Goffin
Partners
MK Engineering
-Steel & Co Engineering
Locatie
Ukkel
Klant
Gemeente Ukkel
Oppervlakte
14.600 m²
Een respectvolle herbestemming
In plaats van een nieuwe infrastructuur te bouwen, kocht de gemeente in 2014 het Fabricom-gebouw: een leegstaand gebouw uit de jaren zeventig. Het complex, een weerspiegeling van zijn tijdsgeest, had intrinsieke architecturale kwaliteiten temidden een waardevolle, groene omgeving. De uitdaging van dit project? De transformatie van een bestaand gebouw, ontworpen voor privédoeleinden, tot een publieke infrastructuur voor de gemeentelijke dienstverlening en mét respect voor de architecturale kwaliteit van het complex.
In de eerste plaats hebben we de privé-omgeving opnieuw ingerieet als openbaar park. De historische ingang aan de Gatti de Gamondstraat had een afstandelijk en verlaten karakter. Daarom stelden we voor om in het park een nieuwe ingang te bouwen, aan de kant van de Stallestraat.
Om de interactie tussen het gemeentelijk personeel en bewoners te bevorderen, hebben we een “ruimte voor burgers” gecreëerd aan de achterzijde van de parkingang. Het is een echte plek in het gebouw die gewijd is aan de burger. Bovendien biedt ze toegang tot elke afdeling en tot alle diensten van het gemeentehuis.
Ontmoetingen stimuleren
De burgersruimte kanaliseert alle bezoekersstromen en garandeert zo de veiligheid van het gemeentehuis. We hebben de routes van het personeel gescheiden van die van de bezoekers, behalve op het gelijkvloers. Gezien de wens om het gebouw toegankelijk te maken voor het publiek, blijft een deel van het gebouw betreedbaar buiten de openingsuren. Zo staan de burgersruimte, de onthaal- en recreatieruimte en de grote vergaderzalen op het dak los van de werking van het gemeentehuis.
Wij hebben een flexibele en volledig modulaire kantoorruimte ontworpen om in te spelen op de veranderende behoeften van een steeds evoluerende administratie. Enkele meer permanente functies zoals de cafetaria maken het mogelijk om het project op lange termijn te verankeren. We hebben bijzondere aandacht besteed aan de kwaliteit van de voetgangerszones, die in directe verbinding staan met het park en baden in natuurlijk licht, zodat het informele ontmoetingsplaatsen worden.
Circulaire economie en duurzame transformatie
Bij dit project hebben we van meet af aan conceptuele keuzes gemaakt vanuit de invalshoek van de circulaire economie. Zo hielden we niet alleen rekening met de sociale dimensie en erfgoedwaarde, maar ook met energiebesparing en milieuprestaties. Daarom hebben we uitvoerig onderzocht welke elementen herbruikbaar konden zijn. Daardoor zullen de energiekosten fors dalen, terwijl de gevel in dragend architectonisch beton zijn uitstraling behoudt. Ook legden we enkele innovatieve, technische oplossingen voor. Een voorbeeld daarvan is een proefproject in samenwerking met Vivaqua, dat energie zal onttrekken aan het afvalwater van het rioolstelsel om het gebouw riothermisch te verwarmen en te koelen.
Project U geeft een krachtig signaal zodra je de gemeente binnenkomt en legt in de buurt een verfrissende diversiteit aan de dag. Het project werd door de jury van de be.exemplary prijs in 2017 erkend als een opmerkelijk voorbeeld van duurzame stedelijke herontwikkeling. Daarmee vormt het hét bewijs dat de renovatie van een monofunctioneel gebouw uit de jaren zestig/zeventig in Brussel op een spaarzame, kwalitatieve en efficiënte manier kan. Erfgoed wordt op dit moment nog te vaak afgebroken of achteloos getransformeerd.
“Het project bewijst dat de renovatie van een monofunctioneel gebouw uit de jaren zestig/zeventig te Brussel mogelijk is. We kunnen een ander pad volgen dan erfgoed met onderschatte kwaliteiten te slopen.”
Galerij met afbeeldingen
Ontdek andere case studies
Case Study - CERA
Herwaardering van het stadscentrum dankzij de transformatie van erfgoed tot een eigentijdse en open instelling
Case Study - PROJET U